In het ter consultatie gepubliceerde wetsvoorstel ‘plan van aanpak witwassen’ is een zogenoemde informatiedelingsplicht opgenomen voor Wwft-plichtige instellingen. Instellingen moeten bij een verscherpt cliëntenonderzoek voortaan onderzoeken of hun cliënt gebruik maakt (of eerder gebruik heeft gemaakt) van de dienstverlening van andere instellingen van dezelfde categorie. Wanneer blijkt dat dit het geval is, moeten zij nadere informatie over gebleken integriteitsrisico’s met betrekking tot die cliënt opvragen, waarbij de andere instellingen verplicht zijn om deze informatie te verstrekken. Het doel is om te voorkomen dat criminelen niet langer zonder vragen kunnen switchen tussen instellingen en zo ongestoord gebruik kunnen maken van financiële of andere dienstverlening.

Deze nieuwe verplichting lijkt nuttig voor Wwft-instellingen nu het de informatiepositie over hoog risico cliënten vergroot. De (administratieve) verplichtingen zijn echter behoorlijk verstrekkend:

• Deze verplichting ontstaat op het moment dat de Wwft-instelling op grond van de Wwft verplicht is om verscherpt cliëntenonderzoek te verrichten.
• De Wwft-instelling moet onderzoek doen naar eerdere dienstverlening door instellingen uit dezelfde categorie. Dus een bank doet navraag bij een bank, een beleggingsinstelling bij een beleggingsinstelling.
• De nieuwe dienstverlener heeft een haalverplichting bij de voorgaande dienstverlener(s). Er geldt geen proactieve brengverplichting voor de voorgaande dienstverlener(s), maar de voorgaande dienstverlener is wel gehouden informatie over gebleken integriteitsrisico’s, op verzoek, ‘onverwijld’ te verstrekken. Dit betekent dat de ontvangende instelling direct moet reageren op het informatieverzoek.
• Het delen van informatie geschiedt in geval de eerdere dienstverlener daadwerkelijk integriteitsrisico’s heeft geconstateerd en de informatie over die risico’s wordt gedeeld.
• Het betreffen vertrouwelijke gegevens over individuele cliënten en daarom moeten cliënten van instellingen bij het aangaan van een zakelijke relatie met de instelling worden geïnformeerd over deze wettelijke verplichting.
• De verplichting geldt voor integriteitsrisico’s die na inwerkingtreding van dit wetsvoorstel zijn gebleken.
• De verplichting geldt niet alleen bij aanvang, maar ook als blijkt uit bijvoorbeeld de periodieke controle of als er zich een incident voordoet dat het integriteitsrisicoprofiel van een klant naar boven moet worden bijgesteld en uitkomt op een verscherpt cliëntenonderzoek.

Vragen

Het consultatievoorstel roept een aantal praktische vragen op: hoe weet een instelling bij welke voorgaande instelling van dezelfde categorie de potentiële cliënt diensten heeft afgenomen? Stel dat de cliënt dit niet wil zeggen, is dit dan meteen een ‘red flag’ die verdere dienstverlening niet mogelijk maakt? Of is het de bedoeling dat de instelling bij alle andere instellingen van dezelfde categorie uitvraagt of ooit aan de betreffende cliënt diensten zijn verleend? Wat als een bevraagde instelling een FIU-melding heeft gedaan, hoe gaat men dit verwoorden? Er geldt dan immers nog steeds een geheimhoudingsplicht. Voor advocaten en notarissen rijst de vraag hoe de informatieplicht zich verhoudt tot hun wettelijk verankerde geheimhoudingsplicht. Hoe ga je om met alle bestaande cliënten die nog niet zijn geïnformeerd over deze verplichting? En, wie binnen een instelling gaat de navragen behandelen? En ook, wie van de betrokken instellingen gaat de kosten betalen?

Tot slot

Gezien de vele vragen en dilemma’s lijkt niet uitgesloten dat er nog het nodige zal worden gewijzigd aan de tekst van deze nieuwe verplichting in het uiteindelijke wetsvoorstel. Als de informatiedelingsplicht in een of andere vorm er gaat komen zal dat mogelijk een behoorlijke impact op uw compliance organisatie hebben. We houden u op de hoogte!

Zie de consultatiereactie van Maud Bokkerink van Bokkerink Compliance International en tevens partner van FECWise: https://www.internetconsultatie.nl/wetplanvanaanpakwitwassen/reactie/e303661a-47b5-4736-b4d7-fc84c019a75e.